Latin Grammarians Collection
ERC

Prisc. ars

Prisc. ars 18, 96, 3 - 18, 99, 4

Sic ergo, quod illi solent et per indicativum et per optativum facere addentes ‘ἄν’ coniunctionem Graecam, nos subiunctivis per se positis solemus demonstrare: ‘docuissem, si discere voluisses, ἐδίδαξα 10ἄν, εἰ μαθεῖν ἠθέλησας’, id est ‘poteram docere’; 10similiter ‘docerem, si discere velles’, id est ‘docere poteram’. Et praeteritis quidem utentes ostendimus rem quae potuisset facta esse non esse factam; praesenti vero vel futuro subiunctivo utentes in huiusmodi constructione ostendimus posse fieri aliquid nisi 15quid impediat, ut ‘doceam, si velis’, id est ‘possum docere, si voluntas tua non impediat’; similiter in futuro ‘docuero, si volueris’, id est ‘potero docere, si volueris’ – Horatius in I carminum:‘quis Martem tunica tectum adamantina / digne scripserit?’ pro ‘scribere potuerit’. Illud quoque sciendum, quod, quotiens paenitere nos rei non factae demonstrare volumus, subiunctivo utimur, ut Vergilius in IIII Aeneidos: ‘faces in castra tulissem / implessemque foros flammis natumque patremque / cum genere extinx[iss]em, 18, 5memet supra ipsa dedissem’, id est ‘cur faces in castra non tuli, quod debui facere, cur non implevi foros flammis, cur non natum patremque extinxi et supra memet ipsa dedi?’ (potest 18, 5tamen et hoc possibilitatis esse: ostendit enim se potuisse, nisi demens fuisset, haec facere ideoque se paenitere). Quod autem Atticum morem sequentes his utuntur, necessarium esse existimo illorum etiam auctoritate hoc comprobare. Plato in Alcibiade II: ‘πάντας οὖν ἂν πάντες, ὦ Ἀλκιβιάδη, 10τὸς ἄφρονας μαίνεσθαι ὀρθῶς ἂν φαίημεν’; 10in eodem: ‘καὶ τό γε ἔσχατον εὐχόμενοι ἡμῖν αὐτοῖς τὰ κάκιστα· ὅπερ οὐδεὶς ἂν οἰηθείη, ἀλλὰ τοῦτό γε πᾶς ἂν οἴοιτο αὐτὸς ἑαυτῷ τὰ βέλτιστα εὔξασθαι, ἀλλ᾽οὐ τὰ κάκιστα. Τοῦτο μὲν γὰρ ὡς ἀληθῶς καὶ κατάρᾳ τινί, ἀλλ᾽οὐκ εὐχῇ ὅμοιον ἂν εἴη· ... Κακὸν ἄρα, ὡς ἔοικεν, ἐστὶν ἡ τοῦ 15βελτίστου ἄγνοια’ (ecce et ‘ἂν’ et ‘ἄρα’ affirmative posuit); idem in Lyside: ‘εἰ τοὺς ὀφθαλμοὺς ὁ ὑὸς αὐτοῦ ‹ἀσθενοῖ, ἆρα ἐῴη ἂν αὐτὸν ἅπτεσθαι τῶν ἑαυτοῦ› ὀφθαλμῶν, μὴ ἰατρὸν ἡγούμενος, ἢ κωλύοι ἄν; Κωλύοι ἄν’ (ecce hic et interrogative et comprobative 18, 5posuit ‘ἄν’); in eodem: ‘ἆρ᾽οὖν καὶ τὰ ἄλλα πάντα ἡμῖν ἐπιτρέποι ἂν μᾶλλον ἢ ἑαυτῷ τε καὶ τῷ ὑεῖ, περὶ ὅσων ἂν δόξωμεν αὐτῷ σοφώτεροι ἐκείνων εἶναι; Ἀνάγκη, ἔφη, ὦ Σώκρατες. Οὕτως 18, 5ἄρα ἔχει’ (en ‘ἄρα’ quoque tam interrogative quam confirmative in hoc loco posuit);

Critical apparatus

Sic ergo, quod illi] et quod greci ψper] om. ψaddentes ‘ἄν’ coniunctionem Graecam] om. ψἐδίδαξα ἄν, εἰ μαθεῖν ἠθέλησας’] om. ψid est] et ψfuturo ψ O: fut( ) Q; futurum cett.potuerit Z corr. in poterit W: poterit L P; potuit ut vid., corr. in potuerit Din IIII Aeneidos] om. Pextinx[iss]em] extinxissem fort. ω extincxissem F extinxsissem corr. in extinsem vel extinxem M extrinxissem P L Z; extinxem cett. Alcuin. exc. Prisc. 2, 22, 6supra ω Alcuin. exc. Prisc. 2, 22, 6: super e Verg. Q e corr. O R T Ycur non implevi foros flammis, cur non natum patremque extinxi et supra memet ipsa dedi] et cetera quae non feci cur non feci Ppossibilitatis esse] possibilitatem ostendere PQuod] Quod ~ 100, 1 (p.109, 17) protulit om. ψ; Graeca omnia huius capitis om. D J Q; pleraque Graeca om. F X Y; vd. etiam quae scriba cod. I adnot. ad l. 9 in Alcibiade II in Alcibiade II] corrector adn. ab isto loco usque ecce more romano deest in isto libro post quem istum emendavi subsequens oratio Iπάντες] ΠANTεC ex φαίμεν quod seq. ut Rosellini putat α χ; ΦΑΤΗC X; ΦΑΤNC F; φάντες e Plat. edd.Γε U: ΓH O; Yε L; Tε cett.ΓAP L: TAP cett.; TAT ante corr. Oεὐχῇ] εyxi vel α χεἴη] εIN vel α χ; εIH Eidem in Lyside et 99, 3 (109, 1) ecce ~ 2 ἄν suppl. in mg. Q: idem ~ 99, 3 (p. 109, 2) ἄν om. δ; IOC E U; YIOC L M; YTOC W; om. cett.; om. vel χ vel ω α suppl. e Plat. ed. Iunt. 1525; HTΟΥΜΕΝΟC cett.ἑαυτῷ] εAYTOY λ V; ΗΛYΓΟY Oὑεῖ] YεI β; YIεI λ E W; ΥTεI M; IYεY O; om. cett.ANAΓKH tantum U: ANATKH cett.

Quotation layer

Hor. carm. 1, 6, 13-14

Verg. Aen. 4, 604-606

Plat. Alc. 2 139c πάντας οὖν ἂν πάντες] πάντας οὖν ἂν φάντες

Plat. Alc. 2 143b ὅπερ οὐδεὶς ἂν οἰηθείη] ὅπερ οὖν οὐδεὶς οἰηθείη codd.
 πᾶς ἂν οἴοιτο αὐτὸς ἑαυτῷ τὰ βέλτιστα εὔξασθαι] πᾶς ἂν οἴοιτο ἱκανὸς εἶναι, αὐτὸς αὑτῷ τὰ βέλτιστα εὔξασθαι
 ἀληθῶς καὶ κατάρᾳ τινί] ἀληθῶς κατάρᾳ τινί
Plat. Alc. 2 143e

Plat. Lys. 209e

Plat. Lys. 210a τὰ ἄλλα] τἆλλα
 ἑαυτῷ τε καὶ τῷ ὑεῖ] ἑαυτῷ καὶ τῷ ὑεῖ
 ἔχει] ἔχοι codd.