Latin Grammarians Collection
ERC

Prisc. ars

Prisc. ars 18, 105, 1 - 18, 108, 2

10Imperativa quoque et optativa bene possunt his adiungi, ut ‘lege ut discas; utinam discas ut doceas’. Pro imperativis quoque subiunctiva frequenter ponunt auctores, ut Terentius in Andria: ‘quaeso edepol, Charine, quoniam non potest id fieri quod vis, / id velis quod possit’; idem in 15Phormione: ‘desinas, / sic est ingenium mulierum’, pro ‘desine’. Quod autem in plerisque intellectae supra dictae coniunctiones Graecae, id est ‘ἄν’ et ‘ἄρα’, faciunt poni subiunctivos etiam aliis coniunctioni|bus positis, usibus auctorum iterum aliis quoque comprobabimus. 18, 5Vergilius georgicon II: ‘tamen haec quoque si quis / inserat aut scrobibus mandet mutata subactis, / exuerint silvestrem animam’ (‘ἐκδύσοιντο ἄν’); idem in eodem: ‘non alios prima crescentis origine mundi / inluxisse dies aliumve habuisse tenorem / crediderim’ (‘πιστεύσοιμι ἄν’); idem Aeneidos I: ‘at pius Aeneas per noctem plurima volvens, / ut primum lux alma data est, exire locosque / explorare novos, quas vento 18, 5accesserit oras (‘προσεληλυθὼς ἄρα εἴη ἠϊόνας’), / qui teneant (‘τίνες ἄρα κρατοῖεν’), ... hominesne feraene, / quaerere constituit’; Horatius carminum libro II: ‘illum et patris crediderim sui / fregisse cervicem’, confirmative (‘πεπιστευκὼς εἴην ἄν’) dixit; Vergilius in VIII: ‘similis sicura fuisset, / tum quoque fas 10nobis Teucros armare fuisset’ (‘ἐγεγόνει ἄν’); 10Cicero de praetura urbana: ‘Voconia lex videlicet te delectabat. Imitatus esses illum ipsum G. Voconium, qui lege sua hereditatem ademit nulli’, ‘imitatus esses’ pro ‘imitari potuisses’ (‘ἐμιμήσω ἄν’); idem in eodem: ‘M. Iunius tutor et patruus; Mustius 15dixisset, si viveret’ (‘εἰρήκει ἄν, εἰ ἔζη’). 15Et frequentissime apud omnes auctores hunc sensum hac ordinatione proferri invenis, quomodo etiam Graeci ‘ἄρα’ coniunctionem confirmativam sive dubitativam, ut supra dictum est, ponunt – Terentius in Phormione: ‘quid fit denique? / – Quid fiat?’ (‘τί ἄρα γέ[ι]νοιτο;’: 20subiunctivo est usus, ut intellegatur etiam ‘ἄρα’); idem in Andria: ‘quin tu uno verbo dic: quid est quod me velis’ (‘εἰπέ: τί ἐστιν ὅπερ ἄρα βούλοιό με’); idem in eadem: ‘consilium meum / cognosces et quid facere in hac re te velim’ (‘καὶ τί 18, 5ποιεῖν ἐν τούτῳ τῷ πράγματί σε ἄρα βουλοίμην’: ecce hic affirmativum est, in superioribus vero interrogativum); Cicero de 18, 5praetura urbana: ‘quid ageret cogitare coepit, si opus pupillo redimeretur’ (‘quid ageret’ dubitanter dixit, ‘τί ἄρα πράξοι’: et notandum quod Latini, quando de rebus transacto tempore promissis vel cogitatis loquuntur, pro futuro vel praesenti Graeco praeterito imperfecto subiunctivi utuntur, quomodo in 10supra dictis: ‘quid ageret cogitare coepit’, ‘τί πράξειεν’ ἢ ‘πράξοι’;

Quotation layer

Ter. Andr. 305-306Ter. Phorm. 69-70 mulierum]

Verg. georg. 2, 49-51 animam] animum
Verg. georg. 2, 336-338

Verg. Aen. 1, 305-307Verg. Aen. 1, 308Verg. Aen. 1, 308-309

Hor. carm. 2, 13, 5-6 patris] parentis
Verg. Aen. 8, 396-397 Prisc. ars 18, 88, 4

Cic. Verr. II 1, 107 lex videlicet] te videlicet
 illum ipsum] ipsum illum
 G.] C.
Cic. Verr. II 1, 139

Ter. Phorm. 121-122 cf. Don. Ter. Phorm. 121-122

Ter. Andr. 45Ter. Andr. 50

Cic. Verr. II 1, 141 cogitare coepit] coepit cogitare
 Prisc. ars 18, 108, 2

Cic. Verr. II 1, 141 Prisc. ars 18, 108, 1

Critical apparatus

Quod] Quod ~ 108, 2 (p. 117, 6) πράξοι om. Ppositis] vel non D L O Q s. l. Wcomprobabimus cett.: comprobavimus ω L M corr. R T V Zanimam (JLMRTVZ, corr. in -um RTZ) ω: anima Q; animum cett.habuisse ] habuisses Znoctem] nocte Zvolvens] volens Z(‘προσεληλυθὼς ἄρα εἴη ἠϊόνας’)] om. D Zteneant ] teant Z(‘τίνες ἄρα κρατοῖεν’)] om. Zpatris] parentis fort. recte scripsit Prisc. (‘πεπιστευκὼς εἴην ἄν’) ] om. Z(‘ἐγεγόνει ἄν’)] om. Z; εΤεΤΟΝεΙ ΑΝ vel α χVoconia] vocania Zdelectabat] delectat Zillum] illam Zhereditatem ] l sua post hereditatem iterum scr., del. Z(‘εἰρήκει ἄν, εἰ ἔζη’)] om. Z; εIPHKHI vel α χ corr. Scaliger van Putschen; εζΗΙ vel εζεΙ vel α χ; εζΗεI δQuid] quod Zγέ[ι]νοιτο] ΓεΙΝΟΙΤΟ ω habet Zsubiunctivo] subuntio corr. in subiuntio Z(‘εἰπέ: τί ἐστιν ὅπερ ἄρα βούλοιό με’)] om. D Z(‘καὶ τί ποιεῖν ἐν τούτῳ τῷ πράγματί σε ἄρα βουλοίμην’] om. J Z; ΠΟΙεΝ α χcogitare] cogitaret corr. Zsi] ut Z‘τί ἄρα πράξοι’] om. Z‘τί πράξειεν’ ἢ ‘πράξοι’] om. D P; ΠΑΖΟΙ Z