Mall. Theod. 1, 1 - 2, 5
11Dubitare neminem arbitror, Theodore fili, quin ratio
metrica suavitatis causa reperta sit, videlicet ut ea quae excellentibus
1, 5sententiis ac verbis dicerentur carminis etiam certa
modulatio dulciora auribus redderet. Ex quo id effectum est, ut
innumerabilis quaedam metrorum multitudo ab his introduceretur,
qui in poetica scribendi facultate et ingenio et studio et
doctrina principes extiterunt, quod, quid in poemate quasi
10mollius ac blandius, quid asperius ac durius esset, suas ipsi aures
consulebant hisque ita obtemperabant, ut in conformandis
suis carminibus artem cum delectatione coniungerent.
2Qui si solum syllabarum naturam ac modum temporum
sibi consectandum putassent, obsoleta permulta atque absurda
15peperissent. ‹S›ed cum prudentissimi quique audientis
delectamentum metricae artis esse originem ac fontem viderent,
aurium voluptatem ab his metris, quae ipsi conderent,
divellendam non existimarunt, quorum apud omnes huiusce
artis studiosos excellit auctoritas.
3Siqua autem apud poetas lyricos | aut tragicos quispiam
5reppererit, in quibus certa pedum conl‹oc›atione neglecta sola
temporum ratio considerata sit, meminerit ea, sicut apud
doctissimos quosque scriptum invenimus, non metra, sed
rhythmos appellari oportere. Scribimus igitur ita de metris, ut
ab his rhythmos procul removeamus atque in his omnino nullum
10sit, in quo non pedum defixa ratio cum dulcedine adsociata
atque permixta sit.
4Ac primo quidem nobis ipsa metrorum genera conlocanda
sunt, tunc de eorum partibus disserendum. ‹Sed› quoniam
sermo progredi ad explanandam metrorum disciplinam atque
15legem non poterit, nisi eorum primordia, id est syllabarum
ac pedum rationem, aperiamus, ‹nunc dicamus de syllaba›.
2DE SYLLABA
1Est igitur syllaba litterarum inter se congregatarum apta
conplexio. Usu autem inveteratum est ut etiam nulla litterarum
20congregatione facta solas per se eas quae vocales nominantur
syllabas esse dicamus.
2Syllabis vero conficiuntur pedes, quae prima quasi
metra appellare possumus. Syllaba et pes mensura consta‹n›t,
quae graece metron dicitur. Sunt enim syllabae partim longae,
partim breves, partim communes.
35‘A’ producta longam syllabam facit, ut ‘ales’, ‘a’ correpta
brevem, ut ‘amor’; ‘e’ producta longam syllabam facit, ut ‘emi’,
‘e’ correpta brevem, ut ‘emo’; ‘i’ producta longam, ut ‘Ilium’, ‘i’
correpta brevem, ut ‘iter’; ‘o’ producta longam, ut ‘omen’, ‘o’
correpta brevem, ut ‘origo’; ‘u’ producta longam, ut ‘unus’, ‘u’
10correpta brevem, ut ‘utinam’.
4Ut autem solae per se vocales productae longas, correptae
breves syllabas faciunt, ita etiam cum his iunctae consonantes
aut longas aut breves syllabas secundum legem atque
usum pronuntiationis informant.
515Iunguntur vero inter se binae vocales, quas Graeci
dipthongos vocant, ‘ae, oe, au, eu, ei, yi’, quae syllabae
semper longae sunt. Adsociantur | etiam sic inter se vocales litterae,
id est ‘i’ et ‘u’, ut prior littera vim teneat consonantis, ut
‘Iuno, video’, quarum syllabarum ea condicio est, ut interdum
longae sint, interdum breves. Id enim ratio sermonis latini et
pronuntiandi forma expetit.