Mall. Theod. 6, 10 - 8, 1
610Est etiam alterum metrum iambicum hipponacteum,
6, 20quod a nobis conprobatur, in quo sextus pes spondius
ponitur. Huius exemplum:
‘hic non iambum red‹di›dit pedem sextum’.
11Haec de iambico metro dixisse satis sit. Sciendum
sane ipsius iambi eam vim esse, ut quamvis aliorum pedum
adiumenta acceperit, ipse tamen per se versus non indecenter
explere possit, ut est illud Terentiani:
5‘adesto, iambe praepes, et tui tenax’.
Quod quidem etiam dactylus in heroico hexametro efficeret,
nisi versus conclusio[ne] aut spondium aut trochaeum desideraret.
12Iambi vero usus in carmine ita est varius ac multiplex,
10ut se et quam altissime attollat et apte ad cotidianum loquendi
morem accedat et ita in severis tristibusque versetur, ut
etiam in mollis ac remissis e‹i› sit loci[s] plurimum; hoc siquidem
cum alii tragoediarum scriptores tum praecipue Sophocles
atque Euripides, in quantum his est libitum, cothurnum
15extulerunt, et in Lycambam Archilochus exarsit et Menander
atque Aristophanes omnem humanae vitae imitationem persecuti
sunt et conplures lyrici suas cantilenas suaque ludicra contexuerunt.
7DE METRO TROCHAICO
1Iambico autem metro trochaicum metrum, quamvis
et spondium et anapaestum et dactylum recipiat, ut iambicum,
eo tamen est contrarium, quod in iambico supra dicti pedes locis
7 tit., 5tantum inparibus, in trochaico | autem non nisi paribus conlocari
licet. Trochaeus vero in hoc metro, quod ex eo nomen
accepit, locis omnibus, tribrachys locis omnibus praeter septimum
ponitur.
2Trochaicum autem metrum a poetis Graecis et Latinis
10frequentatur [ponitur], quod etiam solus trochaeus ita efficere
potest, ‹ut› incitato et minuto quodam cursu feratur.
Huius exemplum:
‘pastor ille saepe mane dulce carmen insonat’.
3Sed liberioribus atque [ab]solutioribus numeris et ad
15res explicandas adcommodatioribus trochaicus versus est, in
quo inparem locum trochaeus, parem vero, in quantum necesse
est, spondius occupat, ut est illud Terentiani:
‘nulla vox humana constat absque septem litteris’.
4Fit etiam trochaicum metrum ita, ut in eo assiduum
20tribrachys obtineat locum, ut est illud apud Iubam:
‘qualis aquila cita celeribus avida pinnis transvolat’.
Sed offendet aures sine ulla syllabae longae interiectione
[et] brevium syllabarum prolixa coniunctio[ne]. Nobis autem
propositum est a metrica disciplina procul omnia repellere,
quae ab auditorum delectatione discrepent, quamvis ea pedum
7, 5rationem recipiant; atque idcirco in hoc metro et tribrachys et
dactylus et anapaestus non nisi quam parcissime et consultis
prius auribus admittendi sunt. Quod etiam in iambico metro
servari videmus: nam tametsi omnibus inparibus eius metri locis
tribrachyn aut anapaestum aut dactylum conlocandi facultas
10est, rara tamen eorum fit admixtio. Neque ulla vel in iambico
vel in trochaico metro iambo aut trochaeo quam cum
spondio aut aptior aut frequentior potest esse coniunctio. |
8DE METRO ANAPAESTICO
1In anapaestico autem metro nullum pedem ita congruere
15ut spondium videmus. Nam quamvis etiam dactylum
in hoc metro a quibusdam Graecis positum inveniamus, eo tamen
adhibito confragosius quiddam resonat et durius. Itaque
tametsi dactylus atque anapaestus sunt temporibus pares, id tamen
aurium sensus, cui est maxime parendum, efflagitat, ut,
20quemadmodum intromitti in metrum dactylicum, ne eius
suavitatem corrumpat, anapaestus non potest, ita metrum anapaesticum,
ne eius gratia minuatur, dactylo inhospitale sit. Adcommodatissimus
vero spondio in hoc metro locus primus est;
ceteri autem omnes pedes anapaesti, ita tamen, ut pro ultimo
5pede, sicut in trochaico metro, una tantum syllaba constituatur.
Quotation layer
Ter. Maur. 2401
Ter. Maur. 2182
Ter. Maur. 1300
Critical apparatus
reddidit Heusinger: reddit codd.iambico metro] metro iambico U Miambi eam Heusinger: iambica C; iambici M; iambicam cett.acceperit] acciperit C S U Mtenax] texat W; texas R; texax δdactylus] dactylos W C; dactylicus Sin] om. δ θefficeret] efficere W R; efficerem Mconclusio[ne] Keil: conclusione codd.quam altissime attollat et apte Heusinger: quam aptisme attollat et alte R; quam aptissime attollat et alte codd.; alte attollat et quam aptissime Keilremissis ei sit loci[s] Heusinger: remissis locis C; remissis sit locis δ θ; remisisse locis W; remissis sit Mtragoediarum] traguediarum W Fhis Heusinger: hic codd.Lycambam Romanini 2007: lycanban vel licanban δ E F; licaban W C; camban MArchilochus] arcilocus U; arci·locus R; arci locus T; arcy·locus Scontexuerunt] contexerunt C MDE METRO TROCHAICO] de metro trochiaco F; om. Min iambico] inambico W Rautem] om. W U Mseptimum corr. septimo C: septimo W P T U M secl. Heusinger: frequentatur ponitur W ε; frequentatum ponitur θ; frequenter ponitur w S Mut suppl. Heusinger: ut citato Keil[ab]solutioribus Ruhnken: obsolutioribus M; absolutioribus cett.fit Heuisinger: fieri codd.ita, ut] ita potest ut Dqualis] quales βpinnis] pennis θ Moffendet] offendit W M[et] brevium syllabarum prolixa coniunctio[ne] Heusinger: et brevim syllabarum prolixa coniunctione P; et brevium syllabarum prolixa coniunctione codd.; proxima δab] ad W ε Mdelectatione] delectationem R Mquamvis] quam δ E Fea] eam θ Mrationem] ratione W P T Uin Keil: ab codd.servari videmus Ruhnken: servare videbimus W; servare videmus ε M; servare videmur E F S; servire videmur Culla corr. nulla w: nulla MDE METRO ANAPAESTICO] om. Metiam dactylum
] etiam dactylicum δ; dactilum etiam Manapaestus] om. δinhospitale sit Keil: inhospitalis erit β; hospitale erit θ; erit inhospitales MAdcommodatissimus
] adcommodatissimum θ; adcommodantissimus M; adcommutatissimus Rautem Romanini 2007: aque M; atque codd.; itaque Keil