Mar. Victorin. ars 3, 3 - 3, 12
33Vox simplex quare? Ideo quia eius vocis quae
ἔναρθρος a Graecis dicta est sub significationem aliquam venit,
velut minima pars ideoque a nonnullis nota vocis articulatae
dicta est.
4Una figura notabilis ideo quia unaquaeque
littera suam figuram habet. Nam syllabae pluribus figuris, id
est litteris, notantur, nisi cum vocales vice syllabarum funguntur.
5Nam accidunt unicuique litterae nomen, figura,
potestas. Nomen est quo appellatur, figura qua notatur,
potestas qua valet.
6Litterarum aliae sunt vocales, aliae consonantes. Vocales
sunt quae per se proferuntur et per se syllabam faciunt. Sunt
autem quinque, ‘a, e, i, o, u’.
7Harum duae, ‘i’ et ‘u’, transeunt in consonantium
potestatem, cum aut ipsae inter se geminantur
aut cum aliis uocalibus iunguntur, ut ‘Iuno, vates’.
8Consonantium vero est species duplex: sunt enim aliae
semivocales, aliae mutae. Semivocales sunt quae per se quidem
proferuntur, sed per se syllabam non faciunt. Sunt autem
numero septem, ‘f, l, m, n, r, s, x’. Ex his una duplex littera, ‘x’:
3, 5constat enim aut ex ‘g’ et ‘s’, ut ‘rex regis’, aut ex ‘c’ et ‘s’, ut
‘pix picis’; ideoque haec littera a quibusdam negatur.
9Mutae sunt autem quae neque per se proferri possunt nec
per se syllabam faciunt. Sunt autem numero novem, ‘b, c, d, g,
h, k, p, q, t’.
10Ex his supervacuae quibusdam videntur ‘k’
et ‘q’, quia ‘c’ littera harum locum possit implere. ‘H’ quoque
admittimus, sed adspirationis notam, non litteram aestimamus.
‘Y’ et ‘z’ propter Graeca nomina admittimus.
11Littera est humanae vocis pars. Litterae Romanae ad
imitationem Graecarum factae. Novas etiam habent, ut ‘h, q, v’.
Item superfluas quasdam videntur retinere, ‘x’ et ‘k’ et ‘q’: nam ‘y’
et ‘z’ propter Graeca nomina additae sunt.
5
12Nec dubitatur
his litteris omnibus absque sola ‘v’ remotis Latinae linguae
reliquas XVII posse satisfacere.
Critical apparatus
Ex his B a1: ex Avidentur k et q quia c littera B a1: k et q quia c A‘H’ quoque admittimus, sed adspirationis notam, non litteram aestimamus traiecit Mariotti: h quoque adspirationis notam non litteram admittimus sed aestimamus A B