Mar. Victorin. ars 3, 23 - 4, 1
323Mutae
sunt quae nullius vocis sonum separatim faciunt, et sunt VIIII,
‘b, c, d, ‹g›, h, k, p, q, t’. Ex his ‘h’ vocatur infirma, quia in
metri[ci]s plerumque despicitur nec consonantis tenet locum, ut
3, 5‘saevus Achilles’, quod idcirco sic est, quia ‘c’ et ‘h’ unius consonantis
Graecae loco habetur. ‘K’ autem dicitur monophonos,
quia nulli vocali iungitur nisi soli ‘a’ brevi, et hoc ita ut ab ea
pars orationis incipiat; aliter autem non recte scribitur.
24Item vocantur spiritales tres, ‘c, p, t’, quia his ‘h’ littera
subiecta inserit spiritum, ut ‘Chiron, Philon, Thoas’;
25et
ideo residuae ‘b, d, g, q’ nominantur rigidae, quia nullam earum
eadem ‘h’ ad recipiendam adspirationem flectat. Quod
conti‹n›git omnibus semivocalibus absque sola ‘r’: sed ea
5plurimum in peregrinis nominibus adspirat‹ur›.
26Addita
autem fuerat a veteribus non frustra velut ‘f’, quam musici
digamma vocant. Sed pro hac iam ‘v’ litteram scribimus;
27atque ita fit ut eadem nunc [u] vocalis sit, ut ‘unus’, nunc
consonans, ut ‘vivus’. Sic et ‘i’ nunc vocalis est, ut ‘Iris’,
nunc consonans, ut ‘ieiunus’.
28Finitivae litterae masculinorum
nominum sunt septem, ‘‑a, ‑l, ‑n, ‑o, ‑r, ‑s, ‑x’, ut ‘Sylla, sal,
pecten, Cato, Hector, deus, felix’; femininorum vero Latinorum
sunt sex, ‘‑a, ‑n, ‑o, ‑r, ‑s, ‑x’, ut ‘Roma, aspargen, virgo, mulier,
5salus, nix, et in Atticis nominibus ‹‘‑m’›, ut ‘Glycerium’.
29In neutris autem sunt septem, ‘‑e, ‑l, ‑m, ‑n, ‑r, ‑s, ‑x’, ut ‘pingue,
tribunal, scamnum, lumen, marmor, nemus, audax’.
30‘B’ consonans muta rigida, ‘c’ consonans muta spiritalis,
‘d’ consonans [hasta] muta rigida, ‘e’ vocalis biformis, ‘f’ consonans
semivocalis apud quosdam duplex, ‘g’ consonans muta
rigida, ‘h’ consonans muta infirma, ‘i’ vocalis interdum consonans,
5‘k’ consonans muta monophonos, ‘l’ consonans semivocalis
immutabilis, ‘m’ consonans semivocalis immutabilis, ‘n’ consonans
semivocalis immutabilis, ‘o’ vocalis biformis, ‘p’ consonans
muta spiritalis, ‘q’ consonans muta rigida, ‘r’ consonans semivocalis
immutabilis, ‘s’ consonans semivocalis facilis, ‘t’ consonans
10muta spiritalis, ‘v’ vocalis interdum consonans, ‘x’ consonans
semivocalis duplex, ‘y’ vocalis Graeca, ‘z’ consonans semivocalis
Graeca duplex. ‘r’ et ‘s’ litterae apud antiquos communem potestatem
habebant, ‘arbos, labos, honos’, nunc ‘arbor, labor,
honor’.
4De orthographia
1Nunc, quoniam res admonuit, non absurdum videtur
de orthographia paucis scribere vel analogia. Erit itaque in
principio dicendum, quemadmodum antiqui scripserint, dehinc
quid nunc debeamus observare.
Critical apparatus
p, q Gaisford: q p B Vt V: ṭ y Bmetris Keilquod V: quẹ Bquod B: quia Viam Keil: i aut B Vsunt sex a n o r s x Keil: sunt septem a n o r s x m b1 V; septem a n o r s x m Baspargen V: aspergen BGlycerium V: glicerium Bhabebant B V: habebunt v1quid B v1: quod V