Latin Grammarians Collection
ERC

Prisc. ars

Prisc. ars 18, 11, 1 - 18, 15, 2

1116similiter ‘comes, socius, affinis, cognatus, vicinus, 7propinquus’ et similia, id est omnia ad possessionem pertinentia 8– Vergilius in VII: ‘est mihi nata, viro gentis quam iungere 9nostrae’ pro ‘possideo natam’. 29Sed magis dativo quasi ad 10ignorantes utimur, ut in supra dicto v‹er›su: nam ad scientes 11esse natam, nomen autem proprium ignorantes, dixisset ‘mea’ 12vel ‘mei nata, Lavinia est’, subdistinctione posita post ‘natam’; 313contra autem, nomine quidem cognito, ignorata vero cuius 14esset nata, dixisset ‘Lavinia, mea nata est’, post ‘Laviniam’ 15subdistinguendo, ut Vergilius in bucolico: ‘si nescis, meus ille 16caper fuit’ ad scientem caprum, nescientem autem eius possessorem 17dixit; idem in eodem: ‘est mihi namque domi pater, est 18iniusta noverca’ ad nescientem si sit pater. 12118Alio quoque sensu 19invenis dativos pro genetivis, ut Vergilius in X: ‘fusos cervix cui 20lactea crines / accipit’ pro ‘cuius crines’. 221Supra dictis vero ex contrario videntur illa proferri quae 22laudem vel vituperationem vel accidens aliquid ostendunt ab 18, 1aliquo possideri: 13118, 1per nominativum enim possessorem in huiuscemodi 18, 2significationis structura, per genetivum vero possessionem 18, 3proferimus in essentiae demonstratione, ut ‘magnae virtutis 18, 4vir’, id est ‘magnam virtutem habens; egregiae pulchritudinis 18, 5mulier’, id est ‘egregiam pulchritudinem habens; nimiae 6tenacitatis homo’, id est ‘nimiam tenacitatem habens; extremae 7turpitudinis animal’, id est ‘extremam turpitudinem habens; 8albi quidem coloris est cygnus, nigri vero corvus’, id est ‘album 9colorem cygnus habens, corvus nigrum’. 149Et Graeci quidem in 10huiuscemodi sensu genetivo tantum utuntur, Latini vero etiam 11ablativo frequentius utimur, ut ‘magna virtute vir’ pro 12‘magnam virtutem habens; egregia pulchritudine mulier’ pro 13‘egregiam pulchritudinem habens’; sic et similia – Terentius in 14Andria: ‘video unam adulescentulam, / forma ... ac vultu, 15Sosia, / adeo modesto, adeo venusto ut nihil supra’. 215Similiter, 16quando consequentiam aliquam rerum per genetivum significant 17Graeci, ⸤ut Homerus⸥: ‘οὔ τις ἐμεῦ ζῶντος καὶ επὶ χθονὶ 18δερκομὲνοιο / σοὶ κοίλαις παρὰ νη‹υ›σὶ βαρείας χεῖρας ἐποίσει’, 19huiuscemodi sensum nos per ablativum proferimus: 15119‘non me 20vivo et in terra videndo’, id est ‘dum ego vivo et in terra videor’; 21necesse est enim huiuscemodi structurae sive nomen seu 22participium prolatum verbo interpretari, ‘dum’ adverbio vel 1eandem vim habentibus addito – Vergilius in VII: ‘non vobis 2rege Latino / divitis uber agri Troiaeve opulentia derit’, id est 3‘dum rex sum Latinus’ vel ‘donec Latinus regnat’. 23Licet enim 4vel nominativum pro ablativo, et maxime nominum, cum 5verbo substantivo ponere vel verbum cognatum significationi 6ipsius nominis, ut ‘me doctore florent Musae’, id est ‘dum ego 7doctor sum’;

Quotation layer

Verg. Aen. 7, 268

Verg. ecl. 3, 33Verg. ecl. 3, 23

Verg. Aen. 10, 137-138

Ter. Andr. 118-120 video unam] unam aspicio
 ac vultu] et vultu
 nihil] nil
 Prisc. ars 18, 29, 2 et 18, 286, 1

Hom. Il. 1, 88-89 κοίλαις] κοίλῃς

Verg. Aen. 7, 261-262 vobis] nobis Don. Ortigr. 177, 33-34
 Prisc. ars 5, 80, 4 cf. Claud. Don. Aen. 7, 260 cf. Don. Ortigr. 177, 33-34 cf. Mureth. 97, 18 cf. Sedul. Scot. in Don. mai. 144, 14-15

Critical apparatus

versu J M U post. corr. O Z Alcuin. exc. Prisc. 1, 83, 10: usu cett. crines] Potest tamen hoc (hoc s. l. Y) et (om. FW) ΠΗΡΙΠΟΙΗΤIΚΑ (ΠεΡΙΠΟΙΝΤΙΚΑ F; peripoeeti con Q; ΠΗΡΙΠΟΙΝΤΙΚΑ W; p(er)ΥΠΟΙΗΤΙΚΑ, corr. in ΠΗΡΥΠΟΙΗΤΙΚΑ, Y, s. res s. l.) esse (esse om. F), id est adquisitivum, ‘cui’ et (ad Q) ‘cuius pulchritudinem’: omnia enim quae bonum aut malum aliquid adquirunt dativo adiunguntur (adiuntur Y, corr.), ut ‘vigilo (virgilio T, fort. corr.) tibi, aro tibi’; Vergilius (vel Virg-; vere Q, corr.): ‘manent immota (immota manent O, corr.) tibi’ (manent immota tibi non leg. in T) e 18, 24, 2 ( et fort. 18, 142, 2) ex parte derivata mihi videntur; cf. Krehl ad l. et Rosellini 2015 praef. pp. XLVII-XLVIII ( cf. Verg. Aen 1, 257-258 manent immota tuorum / fata tibi) O Q in mg. F R T W Yturpitudinem] pulchritudinem ψ ante corr. Zfrequentius utimur] om. E I U X Alcuin. exc. Prisc. 1, 85, 4 edd.; utimur frequentius O Q W; del. D del. R T; sed cf. 2, 16, 2 (II 54, 15) sequimur Latini; 5, 61, 2 (II 180, 16-17) Latini ... utimur ⸤ut Homerus⸥] ut Homerus O Q W in mg. L s. l. T recepit van Putschen respuit Krehl respuit Hertz; om. cett.NHYCI post corr. W: om. D J Q Z; NHCI ω E F L P R U W X; NεCI T; NNCI I M O; NHNCI Yproferimus] ut si quis dicat O Alcuin. exc. Prisc. 1, 85, 9derit ω: opulenti aderit E I M T; deerit D F O Q post. corr. U X Y M R T W Z; desit (-t e corr.) L