Ps. Palaem. reg.

Ps. Palaem. reg. 3, 3 (p. 49, 5-13) - 3, 12 (p. 53, 14-22)

3, 5-13)3 (p. 49, 5Principalia verba sunt autem activa, passiva, neutra, 6communia, deponentia. De ceteris vero dicemus istis catholicis 7et generalibus explicatis. Activa sunt quibus nos agere aliquid 8significamus, ut lego legis legit, scribo scribis scribit. 9Passiva sunt quae de activis nascuntur, quibus nos pati aliquid 10enuntiamus, ut legor legeris legitur, scribor scriberis scribitur. 11Neutra sunt quibus nos nec agere nec pati aliquid 12monstramus, ut sedeo, iaceo, sto et alia, in quibus nullum 13negotium est nec agendi nec patiendi. 4, 13-19)13Communia sunt 14quae in or exeunt, numquam in o, et tam agere quam pati 15significant, ut criminor illum et criminor ab illo, nec enim 16dicimus crimino illum. Deponentia sunt quod deponant speciem 17activitatis et cum passive enuntientur, id est r littera, nil 18tamen patiuntur, sed agunt solum, ut luctor luctaris luctatur, 19convicior, loquor, nascor et ceteria talia. 5, 19-22 + p. 5119Sane illud monemus: 20quomodo in nominibus maior quantitas est masculini 21et feminini generis, minor neutri et communis, sic et in 22verbis multa sunt activa, multa aeque passiva, non tanta neutralia 3, 1nec communia nec deponentia. Ac per hoc regula activorum 3, 2passivorumque in immensum tenditur, ceterorum vero 3, 3verborum regulae a diligentibus colliguntur. 6, 4-8)3, 4Ergo diximus de generibus verborum, quot sint; nunc 3, 5dicendum de coniugationibus, per quarum regulas omnia verba 6sine offensione funduntur. Quas coniugationes si quis diligenter 7animadverterit, quasi ex vado vitiorum emergens citius 8ad portum Latinitatis accedet. 7, 8-12)8Quaerendum est autem 9de illis quot sint, quae sint, ubi quaerantur, quo proficiant, id 10est quid te doceant cavere. Sunt autem tres, as, es, is; haec 11tertia tam correpta est quam producta, sed correpta aliam vim 12habet potestatis suae, producta aliam. 8, 12-17)12Diximus quot sint et 13quae sint: dicendum est ubi quaerantur. Quaeruntur autem in 14indicativo modo, in tempore praesenti, secunda persona, ante 15novissimam litteram, sed in activis et neutralibus; in aliis vero 16tribus verbis, passivis, communibus et deponentibus, ante 17novissima syllabam, quod ut scias post apertius intimabo. 9, 18-22)18Dixi nihilominus ubi quaerendae sunt: restat quarta pars, quae 19nos docet quare inventae sunt, id est ob quam utilitatem. Earum 20igitur utilitas duplex est: docet te de futuro tempore, 21quando in am syllabam exeat, quando in bo; docet iterum 22infinitum modum, quando corripiatur, quando producatur. 10, 23-25 + p. 5323Ergo redeamus ad primam coniugationem et de eadem 24lucidius tractemus. Prima coniugatio, quae est aʼ, quaeritur 25in activis et neutralibus verbis, ut diximus, ante novissimam 1litteram in secunda persona; venit ab his quattour modis: 2ab oʼ, ut clamo clamas clamatʼ, ab eoʼ, ut commeo commeas 3commeatʼ, ab ioʼ, ut lanio lanias laniatʼ, ab uoʼ, ut fluctuo 4fluctuas fluctuatʼ. Ergo, si videris secundam personam per 5asʼ exire, intellege primam coniugationem esse, ut clamo clamasʼ, 6lanio laniasʼ, fluctuo fluctuasʼ, commeo commeas. 11, 7-13)7Cognoscis utique primam esse; iam quid te doceat hinc attentius 8considera, ut, talia cum inveneris, in boʼ mittas futurum 9tempus ipsorum, ut clamaboʼ dicas, laniaboʼ, aestuaboʼ, 10commeaboʼ. Ecce docui te de [futuro tempore] promissivo 11modo; doceo te et quia producere debes cum dicis clamareʼ, 12laniareʼ, aestuareʼ, commeareʼ, ut ante reʼ novissimam aʼ litteram 13producas semper. 12, 14-22)14Diximus de prima; dicamus et de secunda, quae dicitur 15eʼ, quae venit ab uno modo, id est ab eoʼ tantum, ut terreo 16terresʼ, doceo docesʼ, praebeo prebesʼ, sedeo sedes. Ergo 17et haec quomodo superior parem regulam dat, ut promissivum 18modum in boʼ mittat, ut terreboʼ, doceboʼ, praebeboʼ, 19sedeboʼ, et sic omnia huius regulae observabis. Sic et infinitum 20modum producit quomodo prima coniugatio, ut dicamus 21terrereʼ, docereʼ, monereʼ, sedereʼ. Ergo duae istae parem 22regulam habent.

Quotation layer

cf. Ps. Aug. reg. 3, 9 (p. 77, 14-19)

Critical apparatus

principalia verba sunt autem O: sunt autem principalia verba A μexplicatis A μ: explicitis Oenuntiamus A μ: denuntiamus Oneutra O: neutralia A μnec agendi nec patiendi A μ: agendi et patiendi (an recte?) Odicimus A μ: dicitur Oactivitatis] et sumant passivitatis unde ... deponant speciem passivitatis et sumant activitatis μ αnil O: nihil A μconvicior O: convivor A μloquor nascor O: conloquor nanciscor A; loquor nanciscor μest] om. Ominor neutri O: neutri vero minor A μaeque] et Atanta A μ: tamen Onec A μ: et Oac A: hac O; at vel et μin inmensum A μ: inmensum Oquot μ: quod A Odicendum] id Odiligenter animadverterit O: animadverterit diligenter A μvado A μ: vada Oaccedet A μ: accedit Oquot Rosellini: om. A μ; quod Oubi O: et ubi Atres] om. A μas es is vd. Rosellini 2001, comm. ad loc. O: a e i sed A μcorrepta A μ: corrupta Oest quam A μ: adque Oproducta aliam O: aliam producta A μquot A μ: quod Oest] om. Oquaeruntur A μ: queritur Opost] om. A μnihilominus O: enim A μquaerende sunt O: quaerendum sit A μexeat] et Obo A μ: bum ut vid. Ovenit] quae Out clamo A μ: clamo Ouo A μ: u Oprimam A μ: prima Ote doceat hinc A μ: docet hic O‘commeaboʼ] om. Odocui A μ: docuit O[futuro tempore] Rosellini: de futuro tempore promissivo modo O; promissivi modi futuro tempore promissivi e promissui corr. A; de promissivo tempore μdoceo te et] ante doceo te exspectes de infinito modo vel sim. aliquid; om. O‘laniareʼ] om. Olitteram producas O: littera produci possit A πdicamus O: dicendum μ; om. Aet] s.l. add. Oid est A μ: in e Osedes] habeo habes A μpromissivum modum A μ: promissivo modo Out] om. A μ‘sedeboʼ] habebo A; habebo μet infinitum modum O: etiam in infinitum A; etiam infinitum μ

Linguistic layer

lego, 2de verbo: significationes: activa/recta
language: Latin
morphology: voice: active
scribode verbo: significationes: activa/recta
language: Latin
morphology: voice: active
lego, 2de verbo: significationes: passiva
language: Latin
morphology: voice: passive
scribode verbo: significationes: passiva
language: Latin
morphology: voice: passive
sedeode verbo: significationes: neutra/neutralis/absoluta
language: Latin
iaceode verbo: significationes: neutra/neutralis/absoluta
language: Latin
stode verbo: significationes: neutra/neutralis/absoluta
language: Latin
de verbo: significationes: communis
language: Latin
criminorde verbo: significationes: communis
language: Latin
criminorde verbo: significationes: communis
language: Latin
de verbo: significationes: deponens
language: Latin
morphology: voice: deponent
luctorde verbo: significationes: deponens
language: Latin
morphology: voice: deponent
conviciorde verbo: significationes: deponens
language: Latin
morphology: voice: deponent
loquorde verbo: significationes: deponens
language: Latin
morphology: voice: deponent
nascorde verbo: significationes: deponens
language: Latin
morphology: voice: deponent
de verbo: coniugationes: I
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
de verbo: coniugationes: II
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ē
de verbo: coniugationes: III
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ĕ
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ĭ
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ī
de verbo: tempora: futurum/futurum infinitum/paulo post futurum
language: Latin
morphology: tense: future
de verbo: tempora: futurum/futurum infinitum/paulo post futurum
language: Latin
morphology: tense: future
de verbo: coniugationes: I
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
de verbo: coniugationes: I
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
clamode verbo: coniugationes: I
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
de verbo: coniugationes: I
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
commeode verbo: coniugationes: I
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
de verbo: coniugationes: I
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
lanio, 1de verbo: coniugationes: I
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
de verbo: coniugationes: I
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
fluctuode verbo: coniugationes: I
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
de verbo: coniugationes: I
de verbo: numeri: singularis
de verbo: personae: II
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
morphology: number: singular
morphology: person: 2nd
clamode verbo: coniugationes: I
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
lanio, 1de verbo: coniugationes: I
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
fluctuode verbo: coniugationes: I
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
commeode verbo: coniugationes: I
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
de verbo: coniugationes: I
de verbo: tempora: futurum/futurum infinitum/paulo post futurum
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
morphology: tense: future
clamode verbo: coniugationes: I
de verbo: tempora: futurum/futurum infinitum/paulo post futurum
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
morphology: tense: future
lanio, 1de verbo: coniugationes: I
de verbo: tempora: futurum/futurum infinitum/paulo post futurum
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
morphology: tense: future
aestuode verbo: coniugationes: I
de verbo: tempora: futurum/futurum infinitum/paulo post futurum
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
morphology: tense: future
commeode verbo: coniugationes: I
de verbo: tempora: futurum/futurum infinitum/paulo post futurum
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
morphology: tense: future
clamovocalis: longa/producta
de verbo: coniugationes: I
de verbo: modi: infinitus
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
morphology: verbal adj. and nouns: infinitive
phonetics: vocalism: vowel length
lanio, 1vocalis: longa/producta
de verbo: coniugationes: I
de verbo: modi: infinitus
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
morphology: verbal adj. and nouns: infinitive
phonetics: vocalism: vowel length
aestuovocalis: longa/producta
de verbo: coniugationes: I
de verbo: modi: infinitus
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
morphology: verbal adj. and nouns: infinitive
phonetics: vocalism: vowel length
commeovocalis: longa/producta
de verbo: coniugationes: I
de verbo: modi: infinitus
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
morphology: verbal adj. and nouns: infinitive
phonetics: vocalism: vowel length
de verbo: modi: infinitus
language: Latin
morphology: verbal adj. and nouns: infinitive
vocalis: longa/producta
de verbo: coniugationes: I
de verbo: modi: infinitus
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ā
morphology: verbal adj. and nouns: infinitive
phonetics: vocalism: vowel length
de verbo: coniugationes: II
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ē
de verbo: coniugationes: II
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ē
terreode verbo: coniugationes: II
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ē
doceode verbo: coniugationes: II
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ē
praebeode verbo: coniugationes: II
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ē
sedeode verbo: coniugationes: II
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ē
de verbo: coniugationes: II
de verbo: tempora: futurum/futurum infinitum/paulo post futurum
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ē
morphology: tense: future
terreode verbo: coniugationes: II
de verbo: tempora: futurum/futurum infinitum/paulo post futurum
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ē
morphology: tense: future
doceode verbo: coniugationes: II
de verbo: tempora: futurum/futurum infinitum/paulo post futurum
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ē
morphology: tense: future
praebeode verbo: coniugationes: II
de verbo: tempora: futurum/futurum infinitum/paulo post futurum
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ē
morphology: tense: future
sedeode verbo: coniugationes: II
de verbo: tempora: futurum/futurum infinitum/paulo post futurum
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ē
morphology: tense: future
terreovocalis: longa/producta
de verbo: coniugationes: II
de verbo: modi: infinitus
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ē
morphology: verbal adj. and nouns: infinitive
phonetics: vocalism: vowel length
doceovocalis: longa/producta
de verbo: coniugationes: II
de verbo: modi: infinitus
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ē
morphology: verbal adj. and nouns: infinitive
phonetics: vocalism: vowel length
moneovocalis: longa/producta
de verbo: coniugationes: II
de verbo: modi: infinitus
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ē
morphology: verbal adj. and nouns: infinitive
phonetics: vocalism: vowel length
sedeovocalis: longa/producta
de verbo: coniugationes: II
de verbo: modi: infinitus
language: Latin
morphology: inflectional type: verbal: present stems: ē
morphology: verbal adj. and nouns: infinitive
phonetics: vocalism: vowel length