Latin Grammarians Collection
ERC

Ars Ambian. rec. A

Ars Ambian. rec. A 1, 1 - 1, 10

Partes orationis quot sunt? Octo. Quae? Nomen, pronomen, uerbum, aduerbium, participium, coniuctio, praepossitio, interiectio. 5Quomodo definitur nomen? Ita Donatus dicit: ‘nomen est pars orationis cum casu, corpus aut rem proprie commoniterue significans’. Quot sunt accidentia nominis? VI, ut Donatus dicit: ‘nomina accidunt VI, qualitas, conparatio, genus, numerus, 10figura, casus’. Qualitas nominum in quo est? Bipertita est: aut enim unius nomen est et proprium dicitur, ut ‘Roma, Tiberis’, aut multorum et appellatiuum, ut ‘urbs, ciuitas, flumen’. Quot sunt conparationis gradus? III, ut Donatus dicit: 15‘conparationis gradus sunt III, positiuus, ut “doctus”; conparatiuus, ut “doctior”; superlatiuus, ut “doctissimus”’. Conparatiuus cui casui seruit? Ablatiuo utriusque numeri, ut ‘Hector fortior Diomede’ uel ‘audatior troianis fuit’ Superlatiuus gradus cui casui seruit? Genetiuo tantum plurali: dicimus enim ‘sapientissimus 20scribarum’ et ‘doctissimus poetarum’. Vtrum inueniuntur quaedam nomina qualitatis et quantitatis quae difficiunt in aliquibus conparationis gradibus? Inueniuntur etiam, ut est ‘mediocris’: ‘mediocrior’ enim et ‘mediocrissimus’ dici non possunt. Aliquotiens possitiuus et conparatiuus, ut ‘senex senior’; nam 25‘senissimus’ non inuenitur. Aliquotiens possitiuus et superlatiuus, ut ‘pius piissimus’: nam ‘pior’ dici non potest. Quae nomina conparantur? Apellatiua, dumtaxat qualitatem aut quantitatem significantia. Genera nominum quot sunt? IIII. Quae? Masculinum, 30ut ‘hic magister’; femininum, ut ‘haec ecclesia’; neutrum, ut ‘hoc ieiunium’; commune duorum generum, ut ‘hic’ et ‘haec sacerdos’; commune trium generum, ut ‘hic’ et ‘haec’ et ‘hoc felix’. Epicenon, id est promiscuum, ut ‘passer, aquila’. Numeri nominum quot sunt? II, singularis, ut ‘hic 35magister’; pluralis, ut ‘hi magistri’. Figurae nominum quot sunt? Duae. Simplex, ut ‘potens, doctus’; conposita, ut ‘inpotens, indoctus’. Quibus modis nomina componuntur? IIII: ex duobus integris,ut ‘suburbanus’;ex duobus corruptis, ut ‘efficax’; ex integro et corrupto, ut ‘insipiens’;| ex 40corrupto et integro, ut ‘nugigerulus’; aliquando ex pluribus ut ‘inexpugnabilis, inperterritus’. Casus nominum quot sunt? VI: nominatiuus, genetiuus, datiuus, accusatius, uocatiuus, ablatiuus; per hos omnium generum nomina, pronomina, participia declinantur. 45Quot sunt declinationes nominum? V – prima, II, III, IIII, V – ut Priscianus dicit: ‘Omnia nomina, quibus latina utitur eloquentia, V declinationibus flectuntur, quae ordinem acceperunt ab ordine uocalium formantium genetiuos’.

Quotation layer

Don. min. 585, 7-8; Don. mai. 614, 2-3

Don. min. 585, 8-9; Don. mai. 614, 3-4

Don. min. 585, 12-13; Don. mai. 617, 10-12

Prisc. inst. 5, 3-5

Linguistic layer

Critical apparatus

quot corr. Giammona: quomodo Aetiam A1: gratia AAliquotiens A: fort. aliquoties A1commune duorum generum scripsit Giammona: commune IIduorum generum A1; commune IIduorum generum commune III generum Aepicenon scripsit Giammona: HPICHnon (cf. erisenon l. 30 G) Anominatiuus A1: nomitiuus Agenetiuos corr. Giammona: genetiuus A