Latin Grammarians Collection
ERC

Ars Ambian. rec. A

Ars Ambian. rec. A 2, 1 - 2, 10

212, 49‹Incipit prima declinatio› 2, 50Quomodo intelleguntur nomina primae declinationis 51in ultimis syllabis? Nominatiuus et uocatiuus singulares in ‘‑a’ 52et accusatiuus in ‘‑am’ breues sunt; genetiuus et datiuus in ‘‑ae’ 53diptongon longi sunt; ablatiuus in ‘‑a’ longus est; nominatiuus 54et uocatiuus plurales in ‘‑ae’ diptongon longi sunt; genetiuus 55in ‘‑rum’ breuis est; accusatiuus in ‘‑as’ et datiuus et ablatius in 56‘‑[h]is’ longi sunt; quando uero in ‘‑bus’ exeunt differentiae causa, 57ut ‘filiabus’, ‹‘‑bus’› breuis est. 258Nominatiuus grecus in ‘‑as’ aut in ‘‑es’, ut ‘Enias, An‹c›hises’, 59longus est, et in ceteris cassibus singularis longi sunt, nisi 60accusatiuo: ipse enim breuis est; uocatiuus in grecis nominibus 61aliquando corripitur, aliquando producitur appud poetas. 62Genetiuus primae declinationis aliquando in ‘‑as’ inuenitur, ut 63‘esca escas, familia familias, Maia Maias’. Aliquando in ‘‑ai’,ut ‘aulai, 64pictai, terrai’ et alia. Accusatiuus in grecis nominibus aliquando 65in ‘an’, ut ‘hunc Enian’, apud poetas. 366Prima igitur declinatio habet litteras terminales duas, 67‘‑a’ et ‘‑s’; terminationes uero tres, ‘‑a, ‑as, ‑es’ producta, ut ‘poeta, 68Aeneas, Anchises’. Alii addunt ‘‑am’ in hebreicis nominibus, 69ut ‘Adam, Abraham’. 470In prima declinatione masculina propria greca in ‘‑a’ 71‹in›ueniuntur, ut ‘Iugartha’; appellatiua greca masculina, ut ‘hic 72citharista’; propria feminina greca, ut ‘haec Deana’; appellatiua, ut 73‘haec syllaba’; propria latina masculina, ut ‘hic Catilena’; appellatiua, 74ut ‘hic scriba’; feminina propria, ut ‘‹haec› Gaia’; appellatiua latina 75feminina, ut ‘haec scriptura’ et alia innumerabilia; communia 76duorum generum, ut ‘hic’ et ‘haec conuiua’ et alia multa; trium 77generum II tantum, ut ‘hic’ et ‘haec’ et ‘hoc aduena’ et ‘nequa’: sed 78‘nequa’ indeclinabile est; et promiscua, ut ‘haec aquila’; alii dicunt 79neutra greca in ‘‑a’, ut ‘hoc Pascha, hoc manna’, quae alii ebraica et 80feminini generi esse dicunt; et alii ‘hoc Toria’ et ‘hoc Eliria’, quia 81secundum Seregium masculina sunt et nomina[m] fluminum. 582Et omnia nomina sicut dicit Priscianus seu greca seu 83latina, seu masculina uel feminina, seu commonia| et participia 84feminina in ‘‑a’ dessinentia primae sunt declinationis, exceptis 85paucis femininis quae in secunda declinatione declina‹n›tur 86pronominis; ut sunt ista nouem nomina: ‘‹una›, ulla, nulla, sola, 87tota, alia, altera, utra, neutra’: in ‘‑us’ enim faciunt genetiuum. 688Neutra omnia in ‘‑a’, ut ‘hoc dogma’, tertiae sunt declinationis. 89Literarum enim nomina indeclinabilia et neutra sunt 90semper, ut ‘hoc alpha, hoc beta, hoc a’. 791In ‘‑as’ et in ‘‑es’ propria greca sunt in hac declinatione 92tantum, ut ‘Aeneas’; hebraicum, ut ‘Isaias’; in ‘‑es’, ut ‘Anchises’; 93patrinomica, ut ‘Atrides’ et alia multa. 894Et ita declinantur masculina greca in ‘‑a’, ut ‘hic citharista’; 95‘huius citharistae; citharistae’, et reliqua; pluraliter: ‘hi citharistae’ 96et reliqua. Et ita declinantur omnia masculina greca, ut ‘poeta, 97propheta, proreta, anathleta, agonatheta, anchorita, heremita, euangelista’, 98Propria greca masculina, ut ‘Iugartha’; et non habe‹n›t pluralem 99numerum quia propria sunt. 9100Appellatiua feminina greca, ut ‘haec syllaba’; et sic 101declinatur ‘ecclesia’. 102Propria feminina greca, ut ‘haec Deana, Minerua, Helena, 103Cassandra, Filomella’. 10104Appellatiua masculina latina,ut ‘hic scriba, huius scribae’ et 105reliqua. Et ita declinantur ‘pincerna, auriga, nauta, agricola, deacola, 106palestra, caelicola, auriga, acula, indegina, pirata’. 107Propria latina masculina, ut ‘hic Sisenna, Perpenna, Catilena, Silla, 108Nerua, Galua, Gallicula’.