Ter. Mavr.

1940Si penthemimeris talis praemissa tome sit, 1941quae primo spondeon habet, mox dactylon addit, 1942tum post semipedem veniant duo fine revulsi 1943incolumi sermone pedes sine parte priorum, 1944‘postquam res Asiae’ veluti, tunc ‘primus ab oris’, 1945fiet hendecasyllabos, sed alter | 1946(namque hic de genere est phalaeciorum, 1947cuius mox tibi regulam loquemur). 1948Nunc hic talis erit versus ut hic est: 1949‘postquam res Asiae, primus ab oris’, 1950‘at regina gravi saucia cura’, 1951‘sic fatur lacrimans, mittit habenas’, 1952‘et tandem Euboicis labitur oris’. 1953Istum semipedem prima sequentis 1954spondeum medium reddit utrimque; 1955quartus dibrachys est, quintus in imo 1956spondeum faciet sive trochaeum. 1957Cum vero heptameres fuerit divisio, versus 1958in tragicis plerumque choris deprenditur unus 1959insertus multis non una lege creatis. 1960Fabula sic Euripidis inclita monstrat ‘Orestes’: 1961nam tali versu, cunctis trepidantibus intus, 1962Argivum fugiens, eunuchus flagitat, ensem; 1963cetera non simili componit lege, sed aptos 1964continue trepido plures conectit iambos. 1965Inserit haec aeque Pomponius in choricis sic: 1966‘Rhoeteis procul a terris’, mox dispare versu 1967subiecto, ‘Priamique damnare pias’; tunc 1968‘obrue nos Danaosque simul’ parilem dedit illi. 1969Non equidem possum tot priscos nosse poetas, 1970ut veterum exemplis valeam quae tracto probare: 1971Maurus item quantos potui cognoscere Graios, 1972quorum praecipue studiis [p]ars musica constat? 1973Nemo tamen culpet, si sumo exempla novella: 1974nam et melius nostri servarunt metra minores. 1975Septimius, docuit quo ruris opuscula libro, 1976hoc genere adsidue cecinit; 1977ponere pauca mihi sat erit: 1978‘inquit amicus ager domino: 1979«si bene mi facias, memini»’; | 1980‘pinea brachia cum trepidant, 1981audio canticulum Zephyri’. 1982Sic hephthemimeres servavit carmine utroque; 1983hexametro‹s› facies ipsos, si cetera reddas: 1984‘inquit amicus ager domino: «sere, plurima reddam, 1985si bene mi facias, memini tibi solvere grates»’; 1986‘pinea brachia cum trepidant stridentia flabris, 1987audio canticulum Zephyri modulante susurro’. 1988Syllaba praeterea numero superadditur isti, 1989non refert qualis, cum sit suprema futura; 1990hoc refert sane, brevis ut paenultima fiat, 1991ultima quae metro fuit hoc inventa Sereni. 1992Nam lyrici quotiens sua volunt 1993carmina per varios dare sonos, 1994pluribus illa modis ita novant. 1995Dactylicum hoc fieri magis amat, 1996vel si ponitur unus alius, 1997pes modo tertius hunc retineat. 1998Talia docta ‘Falisca’ legimus 1999(nam tibi notius hoc genus erit 2000carmine siquid ab hoc posuero): 2001‘quando flagella ligas, ita liga, 2002vitis et ulmus uti simul eant: 2003nam nisi sint paribus fruticibus, 2004umbra necat teneras Amineas’. 2005Quod tamen ex isto remanebit commate tale est: 2006‘arma virumque cano Troiae qui primus ab oris’, 2007‘multa quoque et bello passus dum conderet urbem’, 2008‘inde toro pater Aeneas sic orsus ab alto’; 2009comma ad posterius versus si do pariambum, 2010ipsum et rursus comma loco, ac sic expleo versum, 2011fiet ionicon hoc ἀπὸ μείζονος, ut modo cernes. | 2012Si‹t› pariambus ‘ego’ aut ‘modo’ vel ‘puto’ quem dabimus sic: 2013‘qui primus ab oris ego qui primus ab oris’, 2014‘dum conderet urbem modo dum conderet urbem’ 2015‘sic orsus ab alto puto sic orsus ab alto’. 2016Iam porro tenes quod tibi dico bis locandum: 2017non verba eadem dicere, sed pedes eosdem. 2018Tres ergo pedes perspicis in commate primo, 2019spondeon enim subsequitur pes pariambus, 2020spondeos item clausula fit commatis huius. 2021Haec si repetens talia cola copulabis, 2022spondeus erit tertius, idem quoque quartus: 2023‘dum conderet urbem, dum conderet urbem’. 2024Cernis pariter quattuor absonare longas: 2025has si veniens in medium pes pariambus 2026discriminet, ipsas liget ex se tamen ambas, 2027non hic erit extrinsecus intersitus illis, 2028sed qui medius iam sedet in commate primo. 2029‘Dum conderet urbem’: medius fit pariambus, 2030fiatque necesse est iterum commate iuncto. 2031Ergo in medium rite datus cola ligabit, 2032namque efficit ut quae modo sola dissidebant 2033alterna simul tempora dent bina quaternis. 2034Nunc redde mihi, quod volo te tenere semper, 2035longam in geminas saepe breves solere solvi: 2036nam saepe cadit dactylus hic, saepe anapaestus, 2037ut posterior syllaba vel prior soluta est. 2038Cedit quoque vel longa brevi brevisque longae, | 2039nam quae vicibus tempora commodant, resumunt, 2040miscentque trochaeos sine fraude saepe plures: 2041spondeon enim duo faciunt et pariambum, 2042versoque dabunt ordine et hi duos trochaeos. 2043Nec tres modo, sed quinque etiam videbis esse; 2044dabo versiculos, quo tibi res magis probetur: 2045‘urbem tenuem fovent opum benignitate’, 2046‘hostem tegere est paratus et stat ipse nudus’. 2047Est unus ion hic datus et quinque trochaei, 2048vel quattuor insunt, quoniam suprema semper 2049et longa brevi[s] sufficitur brevisque longae. 2050Nil [autem] officiet temporibus vicissitudo, 2051nec enim numero pendere metra syllabarum, 2052sua sed pedibus tempora sufficit referre. 2053Sic tribrachys intervenit in locum trochaei, 2054nam quo fuerint crebrius hi pedes minuti, 2055vibrare sonum versiculos magis videmus. 2056Apelassonos autem ratione qua regatur, 2057cum de pedibus dissererem, satis probavi; 2058sed quale metrum continuet, nunc referemus. 2059Dixi ‘Diomeden’ pedis huius esse formam: 2060in carmine sic est: ‘Diomeden modo magnum 2061dea fecit, dea belli dominatrix, Phrygas omnis 2062ut in armis superaret. Patulis agmina campis 2063iacuerunt data leto, pavidi tergaque dantes 2064petierunt trepidae moenia Troiae’. 2065Simili lege sonantes numeros et Neobulae 2066dedit uno modulatus lepide carmine Flaccus: 2067‘miserarum est neque amori dare ludum 2068neque dulci mala vino lavere aut ex‑ 2069animari metuentes patruae verbera linguae’. 2070Ita binae variantur, neque cedunt 2071repetita vice longae brevibus per synaphian. 2072Spondeus ‹ut› autem metron hoc locatus ante, 2073permutat et ex hoc facit ἀπὸ μείζονος edi, 2074dumtaxat ut ipsum referat clausula versus, 2075idemque caput praeditus occupet sequentis 2076(metrum pedibus namque tribus semipedem aptat); 2077ita si capiti demptus subinde solus, 2078quem fecimus ex hoc ἀπὸ μείζονος videri, 2079apelassonos illam revocabit synaphian, | 2080binis brevibus quae totidem iugare longas 2081ex ordine semper solet et tenere legem, 2082non versus ut ullo numero pedum regatur, 2083sed carminis orsum peragat debita finis. 2084Exemplar utrumque ex facili sumere possis: 2085sic additur: ‘o quam miserarum est neque amori’, 2086cum demitur autem: ‘miserarum est neque amori’; 2087ex hoc iterum demere si breves volemus, 2088ἀπὸ μείζονος idem, modo qui fuit, redibit: 2089‘rarum est neque amori dare ludum neque dulci’, 2090spondeus erit terminus huius tibi versus, 2091spondeus et alter caput occupet sequentis. 2092Apelassonos immobilis omnis synaphia est. 2093Hexametro duo quando pedes primi retrahuntur, 2094ut sermo expletus partes non occupet ambas, 2095tetrametrus remanet versus, ceu subditus hic est: 2096‘cantabunt mihi Damoetas et Lyctius Aegon’; 2097‘cantabunt mihi’ cum dempsi, pars cetera restat: 2098‘Damoetas et Lyctius Aegon’. 2099Talis carminibus Flacci reperitur epodos: 2100‘laudabunt alii claram Rhodon aut Mitylenen, 2101aut Ephesum bimarisve Corinthi 2102moenia, vel Baccho Thebas vel Apolline Delphos 2103insignes aut Thessala Tempe’. 2104Namque pedes primos versu si reddo secundo, 2105integer hexametrus stabit, nec fiet epodus: 2106‘laudabunt alii claram Rhodon aut Mitylenen, 2107si proficisceris aut Ephesum bimarisve Corinthi 2108moenia, vel Baccho Thebas vel Apolline Delphos 2109aspicies magis insignes aut Thessala Tempe’. 2110Sic etiam ex versu partem cum demo Maronis 2111nosces unde tibi tales generentur epodi: 2112‘laudabunt alii claram Rhodon aut Mitylenen’, 2113‘Damoetas et Lyctius Aegon’.