Sacerd. 1, 10, 1 - 1, 11, 7
101Septimus casus fit duobus ablativis pariter copulatis, qui
locutionem habet ablativorum casuum, intellectum genetivorum.
Nihil enim significat auferendi.
210Hic fit modis octo: aut ex participio et nomine, ut ‘ducente
dea’, ‘volente deo’; aut ex nomine et participio, ut ‘oratore declamante,
Sacerdote docente’; aut ex duobus participiis, ut ‘docto
exponente’; aut ex duobus nominibus, ut ‘bono homine’; aut ex
pronomine et nomine, ut ‘me duce’; aut ex nomine et pronomine
15‹...› ut ‘laetante me’. Nam ex duobus pronominibus septimus
casus fieri non potest.
3Quidam putant his casibus iunctis intellectum fieri dativi
casus et vocari ipsum quoque septimum casum, ut est ‘et magno
se corpore miscet’, sed errant, – nam ibi, antiquorum more,
20ablativum pro dativo posuit, quod licet etiam si non iunxerimus
duos ablativos {ponere ablativum scilicet pro dativo}, ut est ‘haeret
pede pes’ et ‘parce metu Cytherea’ pro pedi, pro metui –,
quod septimus casus fieri non potest sine duobus ablativis et sine
intellectu casus genetivi. |
111DE SYNCOPE Syncope est cum una vel plures litterae eliduntur,
ut ‘apparent rari nantes in gurgite vasto’, id est natantes.
2DE SYNALIFA Synalifa est quando finita pars orationis in
1, 5vocalem vel in ‘‑m’ littera‹m› vel in ‘‑s’, altera parte orationis incipiente
a vocali, eliditur, ut ‘mene efferre pedem’ et ‘mene incepto’:
sic in vocali. In ‘‑m’ littera, ‘‑m’ non sola perit in metro sed etiam
vocalis quae eam antecedit, ut ‘monstrum horrendum ingens’. ‘‑S’
vero littera eliditur sola, si a consonanti incipiat altera pars orationis,
10ut Lucretius ‘mensibus frigus’ et alibi ‘ex infantibus parvis’.
Cum vocali vero praecedente et iuncta perit ‘‑s’, si in eam finiatur
pars orationis et sequens pars orationis incipiat a vocali, ut Vergilius
‘rursus in secessu longo sub rupe cavata’.
3Non tamen omnes syllabae quae sic cadunt, id est aut in
15vocalem aut in ‘‑m’ aut in ‘‑s’, necesse est ut synalifam patiantur; sed
quae synalifam patiuntur, sic cadant necesse est. Ceterum sunt
quae sic eveniunt, non tamen eliduntur: {ut} de vocali, ut ‘texunt
umbracula vites’ et ‘sucus pecori et lac subducitur agnis’ et
‘Aeaeque insula Circae’; de ‘‑m’, ut ‘hic ver purpureum varios’; et
20‹de ‘‑s’, ut› ‘ec‹c›e manus iuvenem interea’.
4Hoc tamen scire debemus, quod versus percutientes, id est
‹s›candentes, interdum accentus alios pronuntiamus, quam per
singula verba ponentes. ‘Toro’ et ‘pater’: acutum accentum in ‘‑to’
ponimus et in ‘‑pa’, scandendo vero ‘inde toro pater Aeneas’ in ‘‑ro’
{et in ‘‑ter’}. Haec igitur in metro ideo suam non continent rationem,
quia in ipsis nulla intellectus ratio continetur: nam ‘ropater’
5nihil significat.
5Inter syncopen ergo et synalifam hoc est, quod syncope ab
ipsis ponitur poetis, ‘nantes’ pro ‘natantes’; synalifa autem a nobis
vel {a} pronuntiantibus vel pedes scandentibus fit. Cum a poeta
plenum verbum ponatur, ‘mene incepto’, nos scandimus ‘menincepto’;
10‘monst‹r›hor’ nos percutimus, cum poeta posuerit ‘monstrum
horrendum’; et ‘infantibu parvis’ et ‘rursin secessu longo’
scandimus, cum ‹‘infantibus’ et› ‘rursus’ posuerit poeta. |
6DE DIAERESI Diaeresis est cum duae vocales in syllabam
ductae, singulare‹s› pronuntiatae, dividuntur, ut ‘aulae in medio’
15et ‘frugiferae’, ‘aulai’ et ‘frugiferai’. Huic contraria est
synaeresis.
7DE SYNAERESI Synaeresis est cum dictio duarum syllabarum
in unam cogitur, ut ‘fixerit aeripedem’ pro aëripedem et ‘hortator
scelerum Oelides’ pro Eolides.
Critical apparatus
auferendi] auferendum Keil‹...›] ut auctore me aut ex pronomine et participio ut me legente aut ex participio et pronomine coni. Keil om. del. Keillitteram suppl. P: littera B edd.orationis B1: ontionis Beliditur Eichenfeld-Endlicher: dicitur Bmensibus Keil: mensib. B; mensibu Eichenfeld-Endlicherinfantibus Keil: infantib. B; infantibu Eichenfeld-Endlicherorationis P Eichenfeld-Endlicher: oratio Bomnes Keil: omnis B Eichenfeld-Endlicher om. Keilde s ut suppl. de s sed ut quasi e codice Keil edd. Bramantiecce Eichenfeld-Endlicherpercutientes B1: pecutientes Bscandentes suppl. Parrhasius P Eichenfeld-Endlicher: om. del., sed cf. Labhardt 1959, 71 fn. 11 Keil; cadentes Bsingula] singua Bponentes B edd. pronuntiantes coni. in app. Eichenfeld-Endlicher om. del. Labhardt 1958, 71 n. 12vel {a} pronuntiantibus in app. Eichenfeld-Endlicher Keil: vel a pronuntiatib. B; vel a pronuntiantib. B1; vel a pronuntiantibus Eichenfeld-Endlichera B1: ad Bmenincepto Parrhasius P in app. Eichenfeld-Endlicher Keil: mencepto B‘monst‹r›hor’] monsthor revera B edd.infantibu] infantib. Binfantibus et suppl. in app. Eichenfeld-Endlicher KeilDIAERESI Diaeresis est cum duae vocales in syllabam ductae, singulares pronuntiatae, dividuntur, ut aulae in medio et frugiferae, aulai et frugiferai. Huic contraria est synaeresis B sed diaeresis cum duae vocales in unam syllabam coniunctae diductae et singulares pronuntiatae dividuntur in app. Keil edd.: diheresi diheresis B; doctae revera B P edd.; singulare B edd.; frugae aulai et frugai B; fugae aulai et fugai Eichenfeld-EndlicherSYNAERESI Synaeresis] synheresi synheresis Baeripedem pro aëripedem Keil: eripedem pro aepipedem B Eichenfeld-Endlicher; eripedem pro aeripedem B1eolides B Eichenfeld-Endlicher: aeolides Keil
Quotation layer
Verg. Aen. 2, 632Verg. Aen. 1, 303Verg. Aen. 10, 92
Verg. Aen. 6, 727Verg. Aen. 10, 361Verg. Aen. 1, 257
Verg. Aen. 1, 118
Verg. Aen. 2, 657Verg. Aen. 1, 37Verg. Aen. 4, 181Verg. Aen. 3, 229 rursus] rursum
Lucr. frg. 16Lucr. 1, 186
Verg. ecl. 9, 42Verg. Aen. 3, 386 Aeaeque] Aeaeaeque
Verg. ecl. 9, 40Verg. Aen. 2, 57
Verg. Aen. 2, 2
Verg. Aen. 3, 354 aulae in medio] aulai medio
Verg. Aen. 6, 802Verg. Aen. 6, 529