Ars Bob. 16, 3-9 - 17, 20-25
163-9Sunt et Graeca, quae genetivum faciunt per ‘‑ους’ aut per ‘‑ος’:
‘Σωκράτης Σωκράτους Socrates Socratis, Χρέμης Χρέμητος Chremes
16, 5Chremetis’. Terentius ‘Chremi’ declinavit, ut Sallustius Persi:
‘etiam puerum inde abiens conveni Chremi’;
item accusativo ‘Chremem’ pro ‘Chremetem’, et Vergilius ‘Daren’ pro
‘Dareten’:
‘praecipitemque Daren ardens agit’.
10-1310Si qua autem flexa accentu reperiuntur, haec in suo remanent
statu et Graecam declinationem sequuntur, velut ‘hic Eumenes huius
Eumenus, Euprepes Euprepus’, quamquam quidam ‘Euprepes Euprepetis,
Eumenes Eumenetis’ declinari voluerunt.
14-22Excipiuntur haec: a masculinis quidem ‘locuples’ et ‘heres’ (crescunt
15enim genetivo), item a femininis ‘pubes, fides, †pleps, Ceres’, quamquam
‘fides’ et ‘pubes’ duplicem significationem habent et idcirco diversum
genetivum faciunt. Est enim ‘fides πίστις καὶ λύρα’ et ideo
cum λύραν significat suam forman seruat et declinatur ‘fides fidis’,
ut ‘caedes caedis’; cum vero ‘πίστιν’, ‘fides fidei’ facit. Simili ratione
20‘pubes’ duas habet significationes: est enim ἥβη καὶ ἡβάζων; cum ergo
ἥβην significat, declinatur ‘pubes pubis’, ut ‘nubes nubis’; cum vero
ἡβάζοντα, ‘pubes puberis’.
30-17130In ‘‑il’ masculina tantum, velut ‘vigil vigilis, pugil pugilis’; femininum
unum: ‘Tanaquil Tanaquilis’; neutrale nullum.
1623-29In ‘‑ex’ masculina et feminina inveniuntur, neutrum nullum nisi
communione, velut masculina ‘hic vertex huius verticis’, feminina
16, 25‘silex silicis’, ex communione ‘hic’ et ‘haec’ et ‘hoc simplex’. Horum nominum
ablativi diverse efferuntur: namque per ‘‑e’ efferuntur, ut ‘ab
hoc vertice’, et per ‘‑i’, ut ‘ab hoc simplici’. Excipiuntur ‘senex’ et ‘supellex’
ideo: facit enim ‘supellectilis’ et ‘senis’; item excipiuntur et haec quae
genetivum per ‘‑gis’, non per ‘‑cis’, faciunt, velut ‘grex, rex, remex’.
172-5In ‘‑in’ Latina nulla, Graeca autem ‘delphin delphinis, Telchin Telchinis’;
horum incusativus secundum Graecam declinationem terminatur,
ut apud Vergilium:
17, 5‘Orpheus in silvis, inter delphinas Arion’.
6-15In ‘‑is’ masculina et feminina, ‘hic funis’ et ‘haec puppis’, communia
duorum generum, ‘hic’ et ‘haec suavis’. Horum ablativus dupliciter
effertur, et per ‘‑e’ et per ‘‑i’, velut ‘ab hac puppe’ et ‘puppi’; item accusativus
duplex: ‘hanc puppem’ et ‘puppim’, ‘turrem’ et ‘turrim’. Utique
10eiusmodi nominum pluralis genetivus ante ‘‑um’ syllabam ‘‑i’ habet,
velut ‘harum puppium, harum turrium’; excipiuntur haec tria, quae
omnino ‘‑i’ litteram neque genetivo plurali neque incusativo neque ablativo
singulari admittunt; sunt autem haec: ‘panis, canis, iuvenis’. Excipiuntur
et haec quae genetivo crescunt, velut ‘cinis, lapis, pulvis, sanguis,
15vomis, cuspis, cucumis, pollis, lis, [vis], glis, Dis’.
16-19Graeca vero dupliciter declinantur; aut enim crescunt genetivo,
ut ‘Thetis Thetidis’, aut eundem servant genetivum quem et nominativum,
ut ‘hic Zeuxis huius Zeuxis, hic Alexis huius Alexis’. ‘Vis’ vero
singulariter tantum declinatur, velut ‘haec vis huius vis’.
26-184In ‘‑o’ masculina et feminina, neutralia nulla nisi quae ex communione
veniunt; masculina ‘hic Cato Catonis’, feminina ‘Iuno Iunonis’.
Sunt autem quattuor tantummodo quae [ut] neutralia esse possunt,
quorum pars dimidia declinationem patitur, velut ‘duo’ et ‘ambo’;
30pondo autem et octo monoptota sunt et tantum pluraliter efferuntur,
velut ‘haec pondo horum pondo[rum’]. ‘Duo’ autem et ‘ambo’, etsi
correpta esse videtur, tamen accusativo dupliciter efferuntur:
namque ‘hos duos’ et ‘hos duo’ dicimus, item ‘ambos’ et ‘ambo’ apud auctores
invenimus.
1720-2517, 20In ‘‑ix’ masculina et feminina, neutrale per se nullum nisi per communionem;
masculina ‘hic calix huius calicis’, feminina ‘salix salicis’,
communia ‘hic’ et ‘haec’ et ‘hoc pernix pernicis’. Genetivus autem singularis
‘‑i’ litteram et corripit et producit, et in communibus quidem
producit, in ceteris autem fere corripit. [ceterum in ‘pix picis’ et ‘nix
25nivis’].
Critical apparatus
flexa bpleps] spes Keil; plebes fort. De Nonnonominum Eichenfeld–Endlicher Keil: omnium bhabet] habent b; habebit