Latin Grammarians Collection
ERC

Ps. Aug. reg.

Ps. Aug. reg. 2 tit. - 2, 9

20DE PRONOMINE 2121Ideo pronomen dicitur, quia vicem fungitur nominis, ut 22‘hic’, ‘ille’, ‘iste’, ‘ipse’. Nam quomodo dicendo nomen explicamus 23personam, ut ‘Virgilius’, sic pronomina prope eiusdem potestatis 1sunt, cum tacito nomine dicimus ‘hic fecit’, ‘iste fecit’, 2‘ipse fecit’. 23Pronomina aut finita sunt aut infinita aut minus quam finita. 35Finita sunt quae notant certam personam, ut ‘ego’. 46Infinita, ut ‘quis’, ‘quisque’, ‘quicumque’, ‘quaeque’, ‘quaecumque’, 7‘qui’, ‘aliqui’, ‘quae’, ‘aliquae’. 58Minus quam finita sunt pronomina quae non sic definiunt 9personam, ut non egeant demonstratore, quomodo dicimus 10‘ego’: nam ipsum ‘tu’ non plene finitum est, nisi in personam 11direxeris digitum. Sic ergo haec minus quam finita dicenda sunt: 12habent enim quandam designationem, sed non plenae significationis, 13quomodo ‘ego’, ut puta pone esse turbam: non sic significantius 14dicitur in turba, quomodo de turba cum unus dixerit 15‘ego’. Sed ut de multis unum significemus, quem quaerimus, 16aut nomen addimus aut digitum intendimus, ut appareat certius 17quem vocemus. Ergo ‘tu’, ‘ille’ et ‘iste’ et alia, quae quasi possunt 18ex parte aliquam definire personam, minus quam finita vocanda 19sunt. 620Prima persona, quae dicitur ‘ego’, tam in singulari numero 21quam in plurali cum dicimus, non habet vocativum casum, 22quia nemo se vocat ‘o ego’, ‘o nos’. Ergo sic declinatur: sing. 23num. nom. ‘ego’, gen. ‘mei’, dat. ‘mihi’, acc. ‘me’, abl. ‘a me’ et 24plur. nom. ‘nos’, gen. ‘nostrum’ vel ‘nostri’, dat. ‘nobis’, acc. ‘nos’, 1abl. ‘a nobis’. Vocativum enim, ut dixi, non habet tam in singulari 2quam in plurali. 73Sequitur declinatio secundae personae: nom. ‘tu’, gen. 4‘tui’ vel ‘tis’, dat. ‘tibi’, acc. ‘te’, voc. ‘o tu’, abl. ‘a te’ et plur. nom. 5‘vos’, gen. ‘vestrum’ vel ‘vestri’, dat. ‘vobis’, acc. ‘vos’, voc. ‘o vos’, 6abl. ‘a vobis’. 87Sane prima persona et secunda, id est ‘ego’ et ‘tu’, generis 8omnis est: nam et vir dicit ‘ego’ et femina ‘ego’ et mancipium 9‘ego’; sic ‘tu’: et viro dicimus ‘tu’ et feminae et mancipio. Sic et 10in plurali generis omnis est, ut ‘nos’, ‘vos’. 911Ex tertia persona haec est declinatio: masculino genere 12sing. nom. ‘ille’, gen. ‘illius’, dat. ‘illi’, acc. ‘illum’, voc. ‘o ille’, abl. 13‘ab illo’ et plur. nom. ‘illi’, gen. ‘illorum’, dat. ‘illis’, acc. ‘illos’, 14voc. ‘o illi’, abl. ‘ab illis’; genere feminino nom. ‘illa’, gen. ‘illius’, 15dat. ‘illi’, acc. ‘illam’, voc. ‘o illa’, abl. ‘ab illa’ et plur. nom. ‘illae’, 16gen. ‘illarum’, dat. ‘illis’, acc. ‘illas’, voc. ‘o illae’, abl. ‘ab illis’; genere 17neutro num. sing. nom. ‘illud’, gen. ‘illius’, dat. ‘illi’, acc. 18‘illud’, voc. ‘o illud’, abl. ‘ab illo’ et plur. nom. ‘illa’, gen. ‘illorum’, 19dat. ‘illis’, acc. ‘illa’, voc. ‘o illa’, abl. ‘ab illis’.